Pieśń dla Bogurodzicy
Data publikacji: 2013-10-14, Data modyfikacji: 2013-10-14
Tak zatytułowany był szósty koncert tegorocznego Festiwalu Jesień Organowa w Powiecie Bieruńsko-Lędzińskim, którego wykonawcami byli: Elżbieta Grodzka-Łopuszyńska – sopran i konsultant programowy naszych festiwali – prof. Julian Gembalski.
Koncert odbył się w niedzielę, 13 października, w nie tak dawno poświęconym (2004 r.) kościele Matki Boskiej Różańcowej w Lędzinach. W tym roku oddano tam do użytku niewielkie, 6-głosowe organy zbudowane przez firmę Klimosz i Dyrszlag z Rybnika w roku 1935. Instrument był użytkowany w Szarleju i w Jankowicach Pszczyńskich, skąd został przeniesiony właśnie do Lędzin. Konserwacji, adaptacji do nowego wnętrza oraz strojenia i intonacji dokonali Dominik Kabot z Mieczysławem Klonowskim.
Istnienie „starych-nowych” organów było bezpośrednim powodem zorganizowania w lędzińskiej świątyni nadzwyczajnego koncertu w ramach tegorocznej Jesieni Organowej. Co zaś do tematyki koncertu, to niejako narzucała się sama: kościół maryjny, październik miesiącem różańcowym, a więc maryjnym, przypadający akurat odpust parafialny i dodatkowo sama data – 13 dzień miesiąca, zawsze związany ze wspomnieniem Matki Boskiej Fatimskiej. Motto, jakie obrali wykonawcy dla tego muzycznego wieczoru, było więc jak najbardziej uzasadnione. Program zawierał wyłącznie utwory o tematyce maryjnej, z wyjątkiem zagranej na wstępie Toccaty i fugi a-moll i Ricercaru Johanna Philippa Kriegera.
W dalszej części koncertu usłyszeliśmy jeszcze kilka maryjnych utworów przeznaczonych na same organy: dwie fugi na Magnificat Johanna Pachelbela, Preludium „Bogurodzica” Feliksa Rączkowskiego oraz improwizowaną fantazję na temat pieśni „Zawitaj Matko Różańca Świętego”. Jednak większą część programu wieczoru wypełniły różnego rodzaju dzieła wokalne, w tym fragmenty Magnificat Marcina Józefa Żebrowskiego i J. S. Bacha, dwa utwory W. A. Mozarta, Regina coeli Maksymiliana Koperskiego oraz trzy wersje popularnego „Ave Maria”: L. Cherubiniego, Bacha-Gounoda i G. Cacciniego. Ten ostatni utwór przypisywany bywa renesansowemu kompozytorowi Giulio Cacciniemu, jednak w rzeczywistości napisał go w 1970 roku, z myślą o własnych koncertach i nagraniach, rosyjski gitarzysta i lutnista Władimir Wawiłow. W Związku Radzieckim, w którym znajomość muzyki dawnej była praktycznie żadna (obowiązywało pisanie prostych utworów dla robotników, dzielnych traktorzystek i in., a nie zajmowanie się jakimiś muzycznymi, w dodatku „kapitalistycznymi” skamielinami), nikt się na mistyfikacji nie poznał i tak już zostało – do dzisiaj utwór funkcjonuje w świadomości większości słuchaczy jak „Ave Maria” Cacciniego. W krótkim czasie stał się pewnego rodzaju hitem, bo jest rzeczywiście melodyjny i bardzo zgrabnie napisany. Innymi ciekawostkami repertuarowymi były utwory prawie nieznanych polskich kompozytorów – Marcina Józefa Żebrowkiego (ok. 1710 – 1792) i Maksymiliana Koperskiego (1812 – 1886). W świetle najnowszych badań, związany z kapelą jasnogórską Żebrowski jawi się dzisiaj jako jeden z najwybitniejszych kompozytorów polskich XVIII wieku. Natomiast twórczość działającego w klasztorze filipinów w Gostyniu Koperskiego nadal czeka na spopularyzowanie, będąc interesującym przejawem klasycyzmu w muzyce polskiej.
Wykonanie wszystkich utworów mogło zadowolić najbardziej wybrednych koneserów. Nie mogło być zresztą inaczej, skoro przy organach zasiadł Julian Gembalski, o którego maestrii napisano i powiedziano już tyle, że właściwie nie sposób nic dodać. Każdy koncert z jego udziałem to kreacja artystyczna najwyższej klasy, niezależnie od tego czy ma do dyspozycji duży instrument czy niewielkie organy, jak w kościele M. B. Różańcowej; niezależnie od tego czy gra solo, akompaniuje, lub improwizuje. Także Elżbieta Grodzka-Łopuszyńska jak zwykle zaimponowała nieskazitelną intonacją, muzykalnością, dbałością o niuanse stylistyczne. Takiej oprawy muzycznej odpustu parafialnego z pewnością dawno nie miała żadna świątynia w bliższej i dalszej okolicy.
Na kolejny koncert Jesieni Organowej zapraszamy do kościoła Trójcy Przenajświętszej w Chełmie Śląskim w najbliższą niedzielę (20 października) o godz. 18.00. Wystąpi grający muzykę dawną na historycznych instrumentach zespół „La Folia Ensemble”. ■ Roman Jochymczyk
Zdjęcia: BM-Foto
Pełna treść wiadomości na: http://www.powiatbl.pl/aktualnosci-telefon/900-piesn-dla-bogurodzicy
powiatbl.pl, Źródło artykułu: powiatbl.pl